صورت و معنا زیر ذره بین سمیولوژیست ها
دی ۷, ۱۳۹۶
رویکردهای مختلف طراحان گرافیک در طراحی لوگو
دی ۱۵, ۱۳۹۶

صورت و معنا زیر ذره بین سمیولوژیست ها ( قسمت دوم )

صورت و معنا زیر ذره بین سمیولوژیست ها ( قسمت دوم ) موضوعی است که در ادامه مقاله قبلی سایت طراحان برتر من فائزه نجدی سمیعی مدیر پروژه طراحان برتر به آن در این نوشتار می پردازم .

همانطور که در مقاله قبلی به آن پرداختیم صورت و معنا زیر ذره بین سمیولوژیست ها ( قسمت دوم ) از پیچیدگی های خاصی برخوردار است و هر کدام با توجه به ادبیات منطقه جغرافیایی که در آن زندگی می کنند ، به بررسی و تحلیل آن پرداخته اند اما صورت و معنا زیر ذره بین سمیولوژیست ها ( قسمت دوم ) تقریبا مفاهیم و تعاریف یکسانی دارند آنهابر این باورند که هر طراحی لوگو و طراحی آرم شرکت دارای یک معنای ضمنی و یک معنای تلویحی است که در ادامه مقاله با ذکر مثال به آن خواهیم پرداخت .

مثال های سادهٔ زیر نمونه ای از وجود معنای ضمنی در چند نشانهٔ «نوشتاری» یا زبانی است که دیدن یا توجه به آنها فقط نیازمند به سواد متوسط و عضویت در گروه ملی –فرهنگی مشترکی است، ولی در همین مثال ها نیز اگر فردی غیر ایرانی فقط زبان فارسی را در دانشگاه محل خود آموخته باشد احتمالا متوجه معنای ضمنی مستتر در صورت این نوشته ها نمی شود

Untitled7885

هر چند توجه به معانی ضمنی نیاز به گروه مشترک فرهنگی خاص تری نسبت به دریافت کنندگان معنای صریح یک نشانه دارد ، ولی مبالغه در این موضوع تا حد کوچک کردن گروه فرهنگی مخاطب محدود به چند نفر یا حتی یک فرد ، مشکلات بزرگی در پی خواهد داشت . مهمترین مشکلی که پیش می آید سر درگمی و گاه ناممکن شدن تحلیل یا نقد طراحی لوگو است. این به خصوص در حوزهٔ گرافیک کاربردی میتواند برای طراحان لوگو از جوانب مختلف گیج کننده ، غیر سازنده باشد و در بسیاری از موارد نتیجهٔ کار طراحی لوگو را ناکارآمد سازد .

در اینجا اشاره ای مجدد و مختصر به نظریهٔ ژاک دریدا نیز مفید است . همانطور که پیشتر اشاره شد ژاک دریدا با فرض ساختار تقابل دوگانه در کل اندیشه و فلسفه که او آن را خصلت فلسفهٔ غرب از زمان افلاطون تا کنون می داند ، مخالفت می کند . او با رد این ساختار تقابل و دوگانگی مفروض و به طور کلی رد هرگونه ساختار محوریت قطعی معتقد است که معنا به صورت یکسان ، عمومی و جامع وجود ندارد . روش « ساختارشکنانه » بر این اساس بنیان گزاری شده است و در فلسفه ، نقد ادبی و اجتماعی معاصر مورد استفادهٔ بسیاری قرار گرفته است . بر طبق این نظریه نمی توان مثل روش سوسور میان صورت و معنا تمایزی قطعی قائل شد در واقع رابطهٔ مستقیم ، یک طرفه و روشنی میان صورت و معنا وجود ندارد و به جای آن ، رابطهٔ جدید صورت همان معنا و معنا همان صورت مطرح می شود . در این جا ما شاهد زنجیره یا سیر حرکت از یک صورت به صورت دیگر هستیم . در این سیر حرکتی همواره در طراحی لوگو و طراحی آرم شرکت ها معنا جای خود را به ظهور صورت دیگر هستیم . در نقد به روشی « ساختارشکنانهٔ » دریدا متن یا موضوع لوگو تایپ ، بی انتها ، باز و حتی جابجا می شود . برای مثال وقتی کلمهٔ «آتش» را می خوانیم ممکن است به آتش بازی فکر کنیم ، یا کوه آتشفشان ، یا یک شعلهٔ تنها ، فندک ، تیراندازی ، یا بخاری دیواری به نظرمان بیاید . زیرا معتقد است به جای آنها هر کدام به سهم خود در جای دیگری کار می کند و بر این اساسی می توان صورت و معنا را برابر و همانند تلقی کرد.

در هر صورت وقتی از طراحی لوگو و طراحی آرم صحبت می شود ، علامت و یا لوگو ساین به هر صورت و از هر جنس که باشد طراح و سفارش دهنده ، گروه معین و نسبتاً بزرگی از مخاطبین را در نظر دارند . تعداد بی شمار لوگو ها که امروزه طراحی می شوند، با این هدف طراحی می شوند و کاربرد مؤثری نیز دارند ، لوگو ها مخاطبین خود را راهنمایی یا باخبر می کنند ، و یا به سمت کار یا چیزی ترغیب می کنند . به ندرت پیش می آید که این نوع طراحی لوگو ها به دلیل طراحی و به خاطر نامفهوم بودن معنا چه صریح و چه ضمنی مخاطبان خود را دچار سردرگمی کنند و یا موجب شوند افراد گروه هدف هر یک معنای خاص خود را از آن استنباط کنند . زیرا روند کار طراحی در آتلیه طراحان برتر به نحوی است که دربارهٔ آن طی مراحل مختلفی میان طراح ، سفارش دهنده و مدیر پروژه طراحان برتر و مشاور بازاریابی و برندسازی گفتگو صورت می گیرد تا سرانجام بهترین صورت ممکن برای القای معنای مورد نظر به دست آید . حتی اگر طراحی لوگو یی کارآمد نباشد و یا کارآمدی خود را در طول زمان از دست بدهد با انجام اصلاحات و تجدید نظرهایی در آن و یا طراحی لوگو یی کاملاً جدید مشکل رفع می شود. این موضوع به طور خاص در حیطهٔ ارتباط تصویری و گرافیک مطرح است که در بخش های دیگر به آن پرداخته خواهد شد . در مقاله آموزش لوگو ساین بر برخی از موارد اشاره کردیم.

در ساده ترین حالت ، صورت و معنا در طراحی لوگو دارای رابطه ای صریح یا به اصطلاح تحت الفظی است . برای مثال اگر کلمهٔ «گل سرخ» را به عنوان یک نشانهٔ زبانی در نظر بگیریم ، و معنی لغتنامه ای برای فهم آن کافی باشد ، در این صورت این لوگو در ساده ترین یا ابتدایی ترین صورت خود قرار دارد.

مواجه شدن با نشانهٔ «گل سرخ»، چه به صورت آوایی ، نوشتاری و یا حتی شیء واقعی، افراد یک گروه با فرهنگ مشترک را کم و بیش به یک معنای ضمنی مشترک می رساند که آن معنا می تواند «مهر» باشد . علاوه بر اشتراک فرهنگی گروه هدف ، شرایط مواجه شدن با لوگو نیز در دریافت یکی از معانی ممکن ضمنی تاثیرگذار است . مثلاً «گل سرخ» اگر از طرف فروشندهٔ دست فروش به رهگذران عرضه شود یک معنای ضمنی و یا اگر مرد جوانی آن را روی میز همکارش بگذارد معنایی دیگر دارد ، یا اگر کودکی آن را به معلمش هدیه دهد و یا اگر آن را روی سنگ مزاری ببینیم هر کدام یک معنای ضمنی خاصی در نظرمان می آورد. هر چند هرکدام از این معانی به نوعی مربوط به معنای ضمنی « مهر » ارتباط دارند . ولی در طراحی لوگو برای ارتباط تصویری احتمال های ممکن برداشت بیننده از معنای ضمنی نشانه قابل بررسی و در نتیجه قابل پیش بینی است و طراح به شیوه ای خلاقانه آن را در کارش ملاحظه می کند .

به طور خلاصه و برای جمع بندی این مقاله با عنوان صورت و معنا زیر ذره بین سمیولوژیست ها ( قسمت دوم ) باید بگوییم : اگر «گل سرخ» به عنوان لوگو به هر صورت کارت با تصویر یا یک شاخه گل … از طرف فردی به فرد دیگر داده شود با توجه به این که هر دو از یک گروه فرهنگی مشترک هستند و شرایط و نحوهٔ ارائه برای هر دو شناخته شده است ، دریافت معنای این لوگو برای گیرندهٔ «گل سرخ» سریع و ساده است گیرنده تقریبا همزمان با دریافت نشانه، معنای آن را هم می فهمد و می گوید: از طرف دانش آموزم برای روز معلوم « هدیه » گرفته ام . و یا در شرایطی دیگر می گوید:…. به نشانهٔ علاقه اش به من در دوران «نامزدی» هر روز برایم یک شاخه گل می فرستاد.

به این ترتیب وقتی یک فرد عادی با کمی توجه می تواند نشانه ای کم و بیش با صورت و معنای مناسب و مورد نظرش به شخص دیگری ارائه کند ، این انتظار زیادی از طراحان گرافیک نیست که با استفاده مهارت ها و خلاقیت حرفه ای خود برای جامعهٔ مخاطب تقریبا بررسی و تعریف شده، طی سفارش کار لوگویی مناسب طراحی کند .

موضوع صورت و معنا زیر ذره بین سمیولوژیست ها ( قسمت دوم ) در اینجا به پایان می رسد اما در مالات بعدی به موضوعات دیگر لوگو شناسی و نطریه های سمیولوژیست های مختلف جهان خواهیم پرداخت پس با مقالات ما همراه باشید

ضمنا شما می توانید برای دریافت اطلاعات بیشتر و مشاوره رایگان جهت طراحی لوگو ، طراحی و چاپ کاتالوگ ، طراحی و چاپ بروشور ، طراحی ست اوراق اداری ، طراحی کارت ویزیت ، طراحی سایت ، طراحی پوستر ، طراحی بنر با مشاورین ما تماس حاصل فرمایید .

دیدگاه ها بسته شده است